Γραφεί η Μαρία Μανούρα
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής είναι τόσο πολύπλοκος που μας απορροφά συνεχώς. Το μυαλό μας τρέχει από τη μια σκέψη στην άλλη αχαλιναγώγητο, και πολλές φορές χάνουμε τη συγκέντρωση και τον έλεγχο των καταστάσεων. Ο ανθρώπινος νους κατακλύζεται από σκέψεις που αφορούν την επιβίωση, τις υποχρεώσεις ,τις επιθυμίες και τις ανάγκες του. Με την πρακτική της ενσυνειδητότητας μαθαίνουμε να ζούμε στο παρόν και να μην βρισκόμαστε μονίμως στον «αυτόματο πιλότο» στην καθημερινότητά μας.
Πρόκειται για μια ικανότητα που χρειάζεται εξάσκηση. Μέσα από κάποιες τεχνικές το άτομο προσπαθεί να είναι ολοκληρωτικά παρόν σε κάθε στιγμή, έχοντας επίγνωση των σκέψεων, των συναισθημάτων και των αισθήσεων του περιβάλλοντος. Με το να αποδεχτεί τις σκέψεις και τα συναισθήματά του χωρίς να τα κατακρίνει οδηγείται στην επίγνωση. Από τη στιγμή που έχει επίγνωση αυτών, είναι σε θέση να ελέγξει πως το μυαλό του θα διαχειριστεί κάθε ζήτημα. Η ενσυνειδητότητα είναι έμφυτη στον καθένα μας. Για παράδειγμα τη βιώνει κάποιος, όταν κοιτάζει ένα μαγευτικό τοπίο. Εκείνη τη στιγμή ξεχνάει όλες τις σκέψεις και εστιάζει σε ό,τι έχει μπροστά του.
Η πρακτική της ενσυνειδητότητας έχει τις ρίζες της στο Βουδιστικό διαλογισμό. Ωστόσο, η μη θρησκευτική πρακτική έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια στην Αμερική και σε δυτικές χώρες. Προβάλλει ως μια πρακτική με πολλαπλά οφέλη που προσφέρει ευεξία και καλή ποιότητα ζωής. Το mindfulness (ενσυνειδητότητα) είναι ήδη γνωστό από το 1979. Στο τμήμα της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης ο Jon Kabat – Zinn ξεκίνησε να ένα πρόγραμμα με τίτλο “Mindfulness- Based Stress Reduction”. Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκαν πολλές επιστημονικές μελέτες που κατέγραψαν τα σωματικά και πνευματικά οφέλη της πρακτικής ενσυνειδητότητας. Οι πρακτικές αυτές προσαρμόστηκαν στα προγράμματα σχολείων, νοσοκομείων, φυλακών κλπ. με επιτυχία.
Η ενσυνειδητότητα είναι ωφέλιμη πρώτα απ’ όλα για την υγεία μας. Μια έρευνα απέδειξε ότι έπειτα από 8 εβδομάδες διαλογισμού, το ανοσοποιητικό μας σύστημα τονώνεται με αποτέλεσμα να καταπολεμάει τις αρρώστιες. Για το νου μας έχει διατυπωθεί η μελέτη ότι αυξάνονται τα θετικά συναισθήματα και μειώνεται το άγχος. Επίσης, βοηθάει στην καταπολέμηση της κατάθλιψης. Άλλες έρευνες δείχνουν ότι με το διαλογισμό αυξάνεται η πυκνότητα της φαιάς ουσίας σε περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με τη μάθηση, τη μνήμη, τη ρύθμιση των συναισθημάτων και την ενσυναίσθηση απέναντι στους συνανθρώπους μας.
Υπάρχουν δυο τρόποι εξάσκησης για την ανάπτυξη της ενσυνειδητότητας: α)με την πρακτική του διαλογισμού και β)την προσπάθεια ενσωμάτωσής αυτής της πρακτικής στην καθημερινότητα μας. Ο συνδυασμός και των δύο προσεγγίσεων έχει το καλύτερο αποτέλεσμα.Η πρακτική γίνεται σε προκαθορισμένο χρονικό διάστημα (5’-40’) και με την καθοδήγηση δασκάλου. Υπάρχουν διάφορες θέσεις πρακτικής (καθιστή, ξαπλωτή ή όρθια) και ποικιλία τεχνικών: συνειδητότητα της αναπνοής (breathingmeditation), σάρωση σώματος (bodyscan). Μπορείτε να αναζητήσετε εφαρμογές όπως η (Mindfulness Greece) ή βιντεάκια στο youtube, όπου κάποιος δάσκαλος σας καθοδηγεί. Από την άλλη μπορείτε να κάνετε εξάσκηση και στην καθημερινότητά μας χωρίς περιορισμούς σε χώρο ή σε χρόνο. Κάθε φορά που είμαστε συνειδητά παρόντες στο εδώ και τώρα, με πρόθεση και χωρίς κριτική, ασκούμε την ενσυνειδητότητα κάνοντας τις απλές καθημερινές μας δραστηριότητες είτε πρόκειται για την ετοιμασία του φαγητού, είτε για το σιδέρωμα ή την οδήγηση. Κι αν οι σκέψεις έρχονται και φεύγουν καθ’ όλη την διάρκεια των δραστηριοτήτων μας; Εμείς απλώς τις παρατηρούμε και με ηπιότητα και επιείκεια επαναφέρουμε την προσοχή μας ξανά, και ξανά…και ξανά, στο παρόν!
