Η Βένη Μουζακιάρη είναι Διδάκτωρ του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Συγγραφέας του βιβλίου «Η Νέα Δημοκρατία και ένας φιλελευθερισμός υπό προϋποθέσεις (Εκδόσεις Παπαζήση)
Γεννήθηκε το 1987 στην Αθήνα. Μεγάλωσε και έζησε στα Τρίκαλα έως το 2005, όταν άρχισε να σπουδάζει στο τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, στη Θεσσαλονίκη, από όπου αποφοίτησε το 2009. Λίγους μήνες μετά, τον Οκτώβριο του 2009, έγινε δεκτή στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και από εκεί έλαβε το πρώτο μεταπτυχιακό της δίπλωμα, με εξειδίκευση τις Ευρωπαϊκές Σπουδές και τη Διπλωματία. Τον Οκτώβριο του 2011 στο Πανεπιστήμιο του Έσσεξ ξεκίνησε το δεύτερο μεταπτυχιακό της στο τμήμα Διακυβέρνησης, με εξειδίκευση στην Πολιτική Επιστήμη και την Πολιτική Επικοινωνία, από όπου και αποφοίτησε έναν χρόνο μετά.
Το 2012 επέστρεψε στην Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη και ξεκίνησε τη διδακτορική της διατριβή, στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Το αντικείμενο της διατριβής της, το οποίο είναι και το θέμα που πραγματεύεται το παρόν βιβλίο, αφορούσε τη μελέτη της αφομοίωσης της φιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής από τις Κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας, από το 1990 έως και το 2015.
Από το 2015, εργάστηκε και εργάζεται στον τομέα της Πολιτικής Επικοινωνίας, εστιάζει ειδικότερα στη συγγραφή πολιτικών λόγων και στη διαχείριση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ταυτόχρονα, η ίδια εργάστηκε ενεργά σε προεκλογικές καμπάνιες και αρθρογραφεί περιοδικά στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ».
Ας μιλήσουμε, Βένη, για το βιβλίο που κυκλοφορεί από τις «Εκδόσεις Παπαζήση». «Η Νέα Δημοκρατία και ένας φιλελευθερισμός υπό προϋποθέσεις». Πώς προέκυψε η συγγραφή του;
Το βιβλίο αυτό αποτελεί την έκδοση της διδακτορικής μου διατριβής. Σε μια πιο συνοπτική και ευέλικτη μορφή, ασφαλώς. Το 2013 περίπου, γυρνώντας από την Αγγλία, από το Πανεπιστήμιο του Έσσεξ, ξεκίνησα να γράφω τη διατριβή μου στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Η όλη διαδικασία υπήρξε επίπονη ομολογώ και μακρά σε διάρκεια, λόγω του μεγάλου όγκου των δεδομένων, τα οποία έπρεπε να αναλυθούν. Ο στόχος ήταν να διερευνηθεί – νόμο προς νόμο – το έργο των Κυβερνήσεων της ΝΔ, από το 1990 έως και το 2015, και να τοποθετηθεί το έργο αυτό στον άξονα «φιλελευθερισμός – κρατισμός». Το επίκεντρο ήταν η οικονομία.
Μόλις ολοκληρώθηκε η διαδικασία, και έλαβα τον τίτλο του διδακτορικού μου, υπήρχε μια προτροπή ειλικρινά από τους καθηγητές μου, να το εκδώσω. Άμεσα οι Εκδόσεις Παπαζήση αποδέχτηκαν την πρότασή μου και ξεκινήσαμε. Πέρυσι τον Ιούλιο, το είχα στα χέρια μου, το βιβλίο.
Τι πραγματεύεται το βιβλίο σου;
Ο αναγνώστης θα παρακολουθήσει μια χρονική ιστορική αναδρομή της οικονομικής πολιτικής των Κυβερνήσεων της ΝΔ. Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε αφορά, τα δημόσια οικονομικά, τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα της ανταγωνιστικότητας, της δημόσιας διοίκησης, του εκπαιδευτικού συστήματος, του ασφαλιστικού συστήματος και στο σύστημα της νοσοκομειακής περίθαλψης.
Με δεδομένο το γεγονός ότι η οικονομική πολιτική φωτίστηκε – και μέσα από τα μίντια – πολύ κατά τη διάρκεια της περιόδου, από το 2008 έως και πρόσφατα, το περιεχόμενο του βιβλίου αποκτά έναν επίκαιρο χαρακτήρα.
Διαβάζει κανείς για την επεκτατική πολιτική κάποιων περιόδων, για την περιοριστική πολιτική σε άλλες περιόδους, για την αδυναμία των μεταρρυθμίσεων, για τις αντιδράσεις, για τους μεταρρυθμιστές και τους αντιμεταρρυθμιστές πολιτικούς εντός της ΝΔ. Για τις χαμένες ευκαιρίες, για τις αναίτιες αργοπορίες, για τις καλές στιγμές..
Στον επίλογο περιγράφεται ένα πλέγμα μεταβλητών θα έλεγα, το οποίο θα μπορούσε ανά εποχή να αιτιολογήσει την επιτυχία της φιλελεύθερης μετάβασης και αντιστοίχως την αποτυχία της.
Έχεις σπουδάσει Οικονομικά και Πολιτικά. Ειδικότερα για την Πολιτική Επιστήμη, τι ήταν αυτό που σε ώθησε να ασχοληθείς με αυτόν τον τομέα;
Σίγουρα η πρώτη στάση γράφει «Οικονομικά». Από μικρή όμως ενδιαφερόμουν πολύ για την πολιτική. Για τα κόμματα, για τις εκλογές, για τα πρόσωπα, τις συνθήκες, για τον πολιτικό λόγο των προσώπων… Στην οικογένειά μου πάντα υπήρχαν και υπάρχουν έντονες πολιτικές συζητήσεις. Όλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας, έπαιρναν και παίρνουν τον λόγο και συζητούσαν και συζητούν βαθιά και πολύ πολιτικά. Για τα πρόσωπα, για τις πολιτικές, για την κοινωνία, για παραπολιτικές ιστορίες… Αδιαμφισβήτητα αυτό ήταν το πρώτο και κύριο έναυσμα.
Όλη αυτή η ανησυχία γύρω από την πολιτική, από το 2009 και συνάντησε τον δρόμο της επιστήμης. Μετά τα οικονομικά, προχώρησα στις Διεθνείς Σχέσεις και μετά στην Πολιτική Επιστήμη. Βρέθηκα και στην Αγγλία, σε ένα τμήμα, που μάθαινες την πολιτική του κόσμου από την αρχή. Που μάθαινες να επιζητάς την ερμηνεία ανάλογα με τη συνθήκη, την ιστορία, τον τόπο και τη χρονική στιγμή. Να μη δικαιολογείς, αλλά να παρατηρείς, να εξετάζεις. Μετά ήρθε το διδακτορικό και το βιβλίο. Παράλληλα η εργασία.
Οι νέοι δεν ασχολούνται σήμερα με την πολιτική. Τι θα πρέπει να γίνει για να αλλάξει αυτό;
Έχω την εικόνα ότι οι νέοι ασχολούνται με την πολιτική. Μέσα σε όλες τις ανησυχίες της νεότερης ηλικίας, υπάρχει έντονο το πολιτικό αισθητήριο.
Αυτό, το οποίο πρέπει να μας απασχολεί είναι η σχέση των νέων με τα κόμματα. Εκεί, ναι, διαφαίνεται διαχρονικά η απόσταση. Αλλά η πολιτική σκέψη υπάρχει και είναι έντονη.
Είναι απαραίτητο οι νέοι να ψηφίζουν. Να μην λαμβάνουν αποστάσεις από αυτή τη διαδικασία. Να εκφράζουν την ορμή της νιότης και μέσα σε πολιτικές επιλογές, οι οποίες θα αφορούν το παρόν και το μέλλον, τα δικαιώματα, την εργασία, τις κοινωνικές δομές, την έκφραση των σύγχρονων προβλημάτων και αναγκών…
Βάση για να γεννηθεί το πολιτικό ενδιαφέρον είναι αυτό που λέμε «θεσμική εμπιστοσύνη». Αυτός είναι πάντα ένας δυναμικός στόχος. Η επίσημη πολιτική – τα κόμματα και οι άνθρωποί τους – οφείλουν να κερδίζουν συνεχώς την εμπιστοσύνη, μέσα από την καλή πολιτική, και η κοινωνία οφείλει να κάνει προσπάθεια να εμπιστευτεί, βασιζόμενη στη γνώση, στον ρεαλισμό και αντιμετωπίζοντας τις αυταπάτες και τις αγκυλώσεις του παρελθόντος. Καμία πλευρά δεν πρέπει να παραιτείται από την προσπάθεια.
Η αναξιοκρατία, ο κυνισμός και η νωθρότητα είναι ορατά από τους νέους – και από όλους – και είναι πάντα εχθροί της εμπιστοσύνης της κοινωνίας προς την πολιτική.
Ποιος είναι ο ρόλος της γυναικείας συμμετοχής στο πολιτικό γίγνεσθαι;
Ο ρόλος της γυναικείας συμμετοχής στο πολιτικό γίγνεσθαι ταυτίζεται με τον ρόλο της ανδρικής συμμετοχής στο πολιτικό γίγνεσθαι. Είναι ο ρόλος του αγώνα για μια καλύτερη ζωή.
Με δεδομένο όμως, ότι και διεθνώς και στην Ελλάδα, ο χώρος της πολιτικής είναι ανδροκρατούμενος, πρέπει να δώσουμε λίγη περισσότερη ώθηση στη γυναικεία συμμετοχή, ώστε να διευρυνθεί, ώστε να αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη παράδοση, ώστε να αποκτήσουμε ακόμη πολυτιμότερα γυναικεία παραδείγματα.
Είναι πολύ λίγες οι γυναίκες – πρότυπα, στην ελληνική πολιτική σκηνή.
Σε κάθε περίπτωση η ώθηση αυτή θα πρέπει να αναφέρεται σε ποιοτικά χαρακτηριστικά. Να επιλέγουμε τις γυναίκες που θέλουν να μάχονται πολιτικά, που έχουν να προσφέρουν, που έχουν την παιδεία, το όραμα και τη συνέπεια.
Η επιλογή των προσώπων είναι βασικό ζητούμενο και πάνω σε αυτό που αναφέραμε λίγο πιο πριν, αναφορικά με την οικοδόμηση εμπιστοσύνης ανάμεσα στην κοινωνία και την πολιτική. Η γυναίκα είναι αναγκαία στην πολιτική. Εκείνη θα δώσει τις δικές της μάχες. Θα μιλήσει για την ισότητα, θα μιλήσει για τη διαμόρφωση εργασιακών κανόνων που θα επιτρέπουν σε μια μητέρα να βρει με θάρρος την ισορροπία – να εργάζεται δυναμικά και να φροντίζει πολύ την οικογένειά της, θα μιλήσει για φαινόμενα κακοποίησης, για τις γυναικοκτονίες, για τον σεξισμό. Για όλα αυτά θα μιλήσει και ο άνδρας αδιαμφισβήτητα. Είναι όμως άλλος ο αγώνας που θα κάνει η γυναίκα για να ανατρέψει ένα βάρβαρο και κοινωνικό άδικο για την ίδια. Έχει σημασία η γυναίκα στην πολιτική. Πρέπει να φτάσουμε στην ισότητα.
Δυο χρόνια πανδημίας και όλα έχουν ανατραπεί σε όλα τα επίπεδα. Εσένα πόσο σε επηρέασε και πόσο άλλαξε τον τρόπο σκέψης σου και την καθημερινότητά σου;
Τα δυο χρόνια πανδημίας άλλαξαν τη ζωή. Ανέτρεψαν κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα και οι συνέπειες θα εμφανιστούν σήμερα και πολύ περισσότερο αύριο. Ειδικότερα, σε σχέση με την οικονομία, εκεί που οι συνέπειες είναι πάντα ορατές πιο σύντομα, στη μεγάλη τους κλιμάκωση δεν τις έχουμε δει ακόμη. Η ενεργειακή κρίση είναι απότοκος της πανδημίας και τώρα εντείνεται και από την κρίσιμη γεωπολιτική εποχή, στην οποία αμήχανα, διεθνώς, εισερχόμαστε.
Συνεχίζουν να αλλάζουν όλα και να αλλάζουν και βίαια και εμείς μπαίνουμε σε εποχές που απαιτούν ψυχραιμία και λογική. Απαιτούνται, ψυχραιμία και λογική, όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν της γενιάς μας.
Σε προσωπικό επίπεδο, οι άνθρωποι έμειναν σπίτι. Φοβήθηκαν. Απέκτησαν αμυντικούς μηχανισμούς για να προστατευθούν. Το ίδιο έκανα και εγώ. Η προσοχή έγινε κανόνας. Η πλειοψηφία κατάλαβε πολύ καλά τι σημαίνει πανδημία και τι μπορεί να φέρει η πανδημία. Η πλειοψηφία εμβολιάστηκε, πρόσεξε και προσέχει.
Από την άλλη, είδαμε άλλους ανθρώπους να μη συναισθάνονται την ανάγκη για προσοχή, ακόμη και να μην πιστεύουν στην ύπαρξη της πανδημίας.. Αυτό προκάλεσε θλίψη σχετικά με την ανάγκη του ανθρώπου να διαφοροποιείται και να «επαναστατεί», εκφράζοντας μια άποψη μακριά τελείως από το ορθό.
Έχω την αίσθηση ότι οι άνθρωποι άλλαξαν. Είτε λόγω της απομόνωσης, είτε λόγω της αντίδρασης που ανέπτυξαν εξαιτίας της επιβεβλημένης απομόνωσης.
Eύχομαι με το πέρας της πανδημίας να βρούμε τη νέα ισορροπία.
Για να απαντήσω στο ερώτημα- εάν προσωπικά εγώ έχω αλλάξει- δεν ξέρω εάν έχω αλλάξει. Αλλά και πάλι σκέφτομαι, όπως είπαμε, πώς να μην έχω αλλάξει;
Ζήσαμε και ζούμε δυο χρόνια τώρα, υπό το φως της αγωνίας, των αυτοδιαγνωστικών τεστ, των σκληρών αριθμών για τις διασωληνώσεις και τους καθημερινούς θανάτους. Είναι πολύ κρίμα που έφυγαν και φεύγουν τόσοι άνθρωποι από την πανδημία.
Νομίζω απαιτείται έντονη προσαρμοστικότητα σήμερα, να πολεμάς την άρνηση και να παίρνεις δύναμη από την καθημερινότητα και τη ζωή. Το παρελθόν είναι παρελθόν. Το παρόν είναι το νέο παρόν. Αναμένουμε για το μέλλον..
Πάντα να αναζητούμε την αισιοδοξία.
