28 νηστίσιμες συνταγές για τη Μεγάλη Εβδομάδα

Ένα πλούσιο, ολοκληρωμένο μενού για τη νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας με νόστιμα ωραία φαγητά για όλη την οικογένεια.

Η τελευταία από τις επτά εβδομάδες της Σαρακοστής, η Μεγάλη Εβδομάδα ή Εβδομάδα των Παθών, δεν έχει μαγειρικά «έθιμα» και συνήθειες, καθώς ο σκοπός δεν είναι να φάμε νόστιμα, αλλά απλώς να φάμε τόσο όσο να αντέξουμε και να φτάσουμε «πεινασμένοι» στην Ανάσταση. Τη Μεγάλη Δευτέρα και Τρίτη, το λάδι είναι επιτρεπτό. Έπειτα αρχίζουν τα «νερόβραστα», ενώ τη Μεγάλη Παρασκευή δεν πρέπει καν να «μπει τσουκάλι στη φωτιά», είναι ημέρα ωμοφαγίας. Το Μεγάλο Σάββατο είναι το μόνο Σάββατο του χρόνου που δεν επιτρέπεται ούτε το λάδι. Έτσι προετοιμάζεται ο κόσμος σωματικά και ψυχικά για τη Θεία Κοινωνία και τη μεγάλη γιορτή της Ανάστασης με τη μαγειρίτσα.

Κάποιες μέρες ωστόσο είναι αφιερωμένες σε «ειδικές» δραστηριότητες. Τη Μεγάλη Τρίτη οι νοικοκυρές κάνουν γενική καθαριότητα στα σπίτια. Τη Μεγάλη Πέμπτη φτιάχνουν τα λαμπριάτικα κουλουράκια και βάφουν τα κόκκινα αυγά. Σε κάποια μέρη φτιάχνουν τα λαζαράκια (κουλουράκια με το σχήμα του Λαζάρου) και την κουλούρα του Πάσχα ,την οποία στολίζουν με κόκκινο αυγό. Τα τσουρέκια, νεότερη, εξ ανατολών παράδοση, πλέκονται πλεξίδες και στολίζονται επίσης με αυγά. Πλέον όλο και περισσότεροι βλέπουν τη νηστεία όχι μόνο ως θρησκευτική υποχρέωση, αλλά και ως «αποτοξίνωση» από την ετήσια υπερβολική κρεοφαγία. Οι συνταγές που ακολουθούν θα μας βοηθήσουν να νηστέψουμε νόστιμα.

Τι τρώνε συνήθως τη Μεγάλη Παρασκευή

Τη Μεγάλη Παρασκευή,στα περισσότερα ελληνικά μέρη δεν μαγειρεύουν ούτε στρώνουν τραπέζι. Τσιμπούν στο πόδι οτιδήποτε, αλλά χωρίς λάδι. Τρώνε φύλλα μαρουλιού βουτηγμένα στο ξίδι για να εκφράσουν τη συμπόνοια στον Ιησού. Για τον ίδιο λόγο κάποιοι ευσεβείς προσθέτουν λίγη καπνιά από το τζάκι.

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι η κορύφωση της νηστείας. Στα παραλιακά μέρη αφθονούν τα όστρακα που τρώγονται ωμά ή αχνιστά και παντού υπάρχουν ολόχλωρα φρέσκα λαχανικά, που είναι λαχταριστά. Στη Μακεδονία και τη Θράκη συνηθίζεται η κομπόστα από λιαστά φρούτα με σταφίδες. Χωρίς ζάχαρη, την προτιμούν «μωρόξινη», υπόξινη δηλαδή, και το ζουμί των φρούτων το πίνουν σαν τσάι.

Δημοφιλές φαγητό αυτή την ημέρα είναι τα «βρεχτοκούκια», ξερά κουκιά καλά μουλιασμένα -όχι βρασμένα-, πασπαλισμένα με χοντρό αλάτι και ρίγανη, που τρώγονται σαν πασατέμπος.

Τώρα, αν εσείς θέλετε να νηστέψετε αλλά όχι μέχρι εξαντλήσεως, μπορείτε να ακολουθήσετε ένα πρόγραμμα νηστίσιμης διατροφής χωρίς να παραλείπετε κανένα γεύμα της ημέρας.

Παξιμαδάκια και κουλουράκια που μπορείτε να έχετε φτιάξει από τις προηγούμενες μέρες είναι μια ωραία ιδέα για το πρόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής, σερβιρισμένα με σπιτικές μαρμελάδες. Θαυμάσιο συνοδευτικό αποτελούν τα ροφήματα από βότανα της ελληνικής φύσης.

Στο γεύμα μπορείτε να βάλετε κάποιες μικρές «πολυτέλειες» όπως σπιτικά τουρσάκια και ποικιλία από ελιές που συνδυάζονται ωραία με αλάδωτα φαγητά, μια και η μέρα το επιβάλλει. Φυσικά, όσοι θέλουν μπορούν να προσθέσουν ελαιόλαδο στο δικό τους πιάτο. Όσο για το νηστίσιμο δείπνο της Μεγάλης Παρασκευής δεν στερείται λεπτότητας γεύσεων. Εδώ οι νοστιμιές της θάλασσας έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο.

Τι τρώμε το Μεγάλο Σάββατο πρωί και μεσημέρι

Το Μ. Σάββατο το μεσημέρι τρώμε πρόχειρα: ανοίγουμε κονσέρβες και φτιάχνουμε μια γρήγορη μακαρονάδα ή ένα απλό πιλάφι, που θα μας κρατήσουν μέχρι το αναστάσιμο δείπνο. Αν θέλουμε κάτι πιο χορταστικό, ας δοκιμάσουμε ελαφρά και νόστιμα φαγητά που θα μας κρατήσουν μέχρι την ώρα του αναστάσιμου τραπεζιού.

Ένα διατροφικό πρόγραμμα για όλη την εβδομάδα

Στον πίνακα που ακολουθεί σάς δίνουμε έναν «μπούσουλα», ένα προτεινόμενο μενού για όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα για να πάρετε ιδέες για το τι μπορείτε να μαγειρέψετε. Αντλούμε συνταγές από την ελληνική παραδοσιακή κουζίνα και τα κατεξοχήν μεγαλοβδομαδιάτικα πιάτα, αλλά κοιτάμε και ό,τι ωραίο και πρωτότυπο έχουν να μας δώσουν οι ξένες παραδόσεις. Φυσικά δεν χρειάζεται να ακολουθήσετε το μενού κατά γράμμα. Μπορείτε να κάνετε τις δικές σας προσαρμογές. Άλλωστε για κάθε μέρα σάς δίνουμε πολλές εναλλακτικές προτάσεις. (Για να βρείτε τις συνταγές, σκρολάρετε στο τέλος του αφιερώματος).

Γενική οδηγία για όσους νηστεύουν το λάδι

Αρκετά από τα μαγειρευτά φαγητά που προτείνουμε για τη Μεγάλη Εβδομάδα γίνονται χωρίς λάδι (δείτε το σχετικό σήμα). Θα κάνουμε το αρχικό σοτάρισμα χωρίς λάδι (προσθέτοντας μερικές κουταλιές νερό), ενώ στο τέλος θα πάρουμε λίγο από το ζουμί του φαγητού μαζί με στέρεα υλικά (κρεμμύδι, ένα-δύο κομμάτια αγκινάρα, καρότο ή όποιο άλλο λαχανικό έχει η συνταγή) και θα τα πολτοποιήσουμε με 1 – 2 κουταλιές ψιλοκομμένα μυρωδικά της αρεσκείας μας. Θα προσθέσουμε τον πολτό στην κατσαρόλα και θα το αφήσουμε να πάρει μια βράση, κάτι που θα δώσει έξτρα πόντους νοστιμιάς στο φαγητό και θα το βοηθήσει να χυλώσει παρά το ότι δεν περιέχει λάδι.

Επίσης, αν παραλείψετε το λάδι σε φαγητά όπως λ.χ. οι ψητές πατάτες μπορείτε να κάνετε το εξής κόλπο για νοστιμιά: Αντικαταστήστε το ελαιόλαδο με 4 κουτ. σούπας κόκκινο κρασί ανακατεμένο με 1 κουτ. σούπας πετιμέζι.