Όταν σκέφτεστε ανθρώπους να ερωτεύονται, πώς φαντάζεστε να συμβαίνει αυτό; Συγκεκριμένα, φαντάζεστε δύο αγνώστους να ερωτεύονται έπειτα από κάποια ραντεβού; Ή μήπως δύο φίλοι αναπτύσσουν σταδιακά ρομαντικά συναισθήματα ο ένας για τον άλλο; Γενικότερα, πιστεύετε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που εμπλέκονται ερωτικά κατέληξαν έτσι όντας άγνωστοι μεταξύ τους ή ήταν πρώτα φίλοι;
Μια πρόσφατη μελέτη από τον Καναδά αναφέρει ότι τα δημοφιλή επιστημονικά περιοδικά και τα εκπαιδευτικά βιβλία τείνουν να «εστιάζουν στον ρομαντισμό που πυροδοτείται μεταξύ αγνώστων», αλλά ένα μεγάλο μέρος των ρομαντικών ζευγαριών ξεκινούν ως φίλοι και πολλοί άνθρωποι που αναζητούν την αγάπη προτιμούν να έχει προηγηθεί μια φιλική σχέση.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Social Psychological and Personality Science, περιγράφεται αναλυτικά παρακάτω.
Οι συγγραφείς έψαξαν σε διαδικτυακές βάσεις δεδομένων για μελέτες σχετικά με την έναρξη της σχέσης. Χρησιμοποίησαν όρους όπως «φιλία», «φίλοι με προνόμια», «πρώτο ραντεβού», «αρχή σχέσης» και «έλξη». Η αναζήτηση περιορίστηκε σε 11 περιοδικά με μεγάλη επιρροή, για παράδειγμα, Journal of Social and Personal Relationships, Archives of Sexual Behavior, Sex Roles και Personal Relationships.
Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι μόνο 15 από τις 85 μελέτες που εξετάστηκαν (18%), εστίασαν στην εξέλιξη μιας φιλίας σε σχέση. Με απλά λόγια, η πλειονότητα των μελετών έδωσε έμφαση στις ρομαντικές σχέσεις μεταξύ αγνώστων.
Οι συγγραφείς βρήκαν παρόμοια αποτελέσματα στη δεύτερη έρευνά τους, η οποία εξέτασε την αναφερόμενη βιβλιογραφία σε δύο κοινά διδασκόμενα εγχειρίδια για τις οικείες σχέσεις. Συγκεκριμένα, επτά από τις 38 παραπομπές (18%) αφορούσαν έναρξη σχέσης από φίλους.
Τα περισσότερα ρομαντικά ζευγάρια ξεκινούν ως φίλοι;
Για να μάθουν πόσο συχνές είναι οι ρομαντικές σχέσεις που εξελίσσονται από φιλία, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια μετα-ανάλυση επτά μελετών (N = 1.897) που διεξήχθησαν στα εργαστήριά τους μεταξύ 2002 και 2020.
Όπως έδειξαν τα αποτελέσματα, τα περισσότερα ρομαντικά ζευγάρια ξεκίνησαν ως φίλοι, με το σχετικό ποσοστό να κυμαίνεται από 40% έως 73% (σταθμισμένος μέσος όρος 68%). Τα ποσοστά αυτά ήταν επίσης υψηλότερα σε παντρεμένα ζευγάρια (ιδιαίτερα εκείνα κάτω των 30 ετών) και σε σχέσεις του ίδιου φύλου ή queer.
Τέλος, το 42% των φίλων-ζευγαριών που παντρεύτηκαν, ανέφεραν ότι είχαν φιλική σχέση με προνόμια με το άτομο που παντρεύτηκαν αργότερα. Αυτό ήταν ακόμη πιο διαδεδομένο μεταξύ queer και ομόφυλων ζευγαριών.
Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να βρείτε ραντεβού;
Για να μάθουμε περισσότερα για τη φύση της ρομαντικής σχέσης που ξεκινά από φιλία, πραγματοποιήθηκε μια τελική έρευνα. Οι συμμετέχοντες (N = 298, 50% άνδρες, 47% σε ρομαντική σχέση) ήταν φοιτητές ψυχολογίας.
Τους ζητήθηκε να υποδείξουν τον καλύτερο τρόπο για να βρουν άτομο για ραντεβού, επιλέγοντας από μια λίστα επιλογών: ραντεβού στα τυφλά, μια φιλική σχέση που μετατράπηκε σε ρομαντική, κοινοί φίλοι, σχολείο, πάρτι, χώρος εργασίας, εκκλησία, οικογενειακές σχέσεις, μπαρ, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υπηρεσίες γνωριμιών κ.λπ.
Οι τρεις πιο συχνές απαντήσεις σχετικά με τον καλύτερο τρόπο να γνωρίσεις έναν πιθανό ρομαντικό σύντροφο ήταν οι εξής: φιλίες που εξελίσσονται σε ρομαντικές σχέσεις (47%), γνωριμία με έναν πιθανό σύντροφο μέσω κοινών φίλων (18%) και συνάντηση στο σχολείο, στο κολέγιο ή στο πανεπιστήμιο (18%).
Συγκριτικά, μόνο το 0,3% επέλεξε το ραντεβού στα τυφλά ως τον καλύτερο τρόπο για να γνωρίσει έναν μελλοντικό σύντροφο ή σύζυγο. Το ραντεβού στα τυφλά και η χρήση διαδικτυακών υπηρεσιών γνωριμιών ήταν οι λιγότερο συχνές απαντήσεις.
Αποτελεί η φιλία μια στρατηγική έναρξης σχέσης;
Όσοι είχαν μια ρομαντική σχέση, ενώ πριν ήταν φίλοι, απάντησαν επίσης σε ερωτήσεις σχετικά με τη διάρκεια της φιλίας τους και τις αρχικές τους προθέσεις. Μόνο λίγοι ανέφεραν ότι υπήρχε σεξουαλική έλξη εξαρχής ή ότι σκόπευαν να χρησιμοποιήσουν τη φιλία ως στρατηγική:
- Ο ερωτώμενος ελκύεται από τον σύντροφο: 12%
- Ο σύντροφος ελκύεται από τον ερωτώμενο: 18%
- Κανένα από τα δύο (έλξη που αναπτύχθηκε αργότερα): 70%
Εν ολίγοις, όπως σημειώνουν οι συγγραφείς, «η συντριπτική πλειονότητα αυτών των φοιτητών πανεπιστημίου δεν συνήψαν φιλίες με ρομαντικές προθέσεις ή έλξη».
Η φιλία και η σχέση ως αμφίδρομη κατάσταση
Για να βάλουμε τα ευρήματα που εξετάστηκαν σε ένα πλαίσιο, ας θυμηθούμε μια γνωστή άποψη για το πώς διαμορφώνεται μια ρομαντική κατάσταση:
Το πάθος και η επιθυμία των αντρών «πυροδοτούν την αρχική αλληλεπίδραση μεταξύ πιθανών ρομαντικών συντρόφων και στη συνέχεια η οικειότητα που βασίζεται στο πάθος (ρομαντικό ενδιαφέρον και σεξουαλική επιθυμία) και αυτή που βασίζεται στη φιλία (αισθήματα κατανόησης, ζεστασιάς, αλληλεξάρτησης) συνεχίζουν να αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου παράλληλα».
Ωστόσο, τα ευρήματα που συζητιούνται εδώ υποστηρίζουν περισσότερο την άποψη ότι η σχέση μεταξύ των δύο τύπων οικειότητας (βασισμένης στο πάθος και στη φιλία) είναι αμφίδρομη.
Αυτό σημαίνει ότι, μερικές φορές, η σπίθα του ρομαντισμού μεταξύ δύο αγνώστων αργότερα προωθεί την ανάπτυξη οικειότητας που βασίζεται στη φιλία, αλλά, πολύ συχνά, συμβαίνει η αντίθετη εξέλιξη: η οικειότητα που βασίζεται στη φιλία αναπτύσσεται μεταξύ δύο φίλων για μήνες ή χρόνια πριν αρχίσουν να βιώνουν ρομαντικό ενδιαφέρον και σεξουαλική επιθυμία ο ένας για τον άλλο.
Όταν δύο φίλοι εμπλέκονται ρομαντικά, κάποιοι μπορεί να υποστηρίξουν ότι αυτοί οι «φίλοι» πάντα έλκονταν σεξουαλικά ή ότι η φιλία τους ήταν απλώς μια στρατηγική ή τακτική για ρομαντική σχέση.
Ωστόσο, τα πρόσφατα δεδομένα, σχετικά με τις προθέσεις των συμμετεχόντων κατά τη σύναψη φιλικών σχέσεων, δείχνουν ότι μόνο το 30% υποκινούνταν από ρομαντικό ενδιαφέρον και σεξουαλική επιθυμία.
Επομένως, πρέπει να αμφισβητήσουμε την άποψη ότι ο μόνος τρόπος ανάπτυξης της οικειότητας είναι η έκφραση της ρομαντικής έλξης και του σεξουαλικού πάθους του άντρα προς τη γυναίκα (σε ετεροφυλόφιλες σχέσεις). Αντίθετα, η έναρξη ρομαντικής σχέσης μεταξύ φίλων, είτε ξεκινά από τον άντρα είτε τη γυναίκα, φαίνεται να είναι αρκετά συνηθισμένη. Τα δεδομένα δείχνουν ότι ο καλύτερος τρόπος για να ξεκινήσετε μια ρομαντική σχέση είναι να γίνετε πρώτα φίλοι.
Είναι καιρός οι ερευνητές να αρχίσουν να δίνουν λιγότερη προσοχή στα ραντεβού στα τυφλά και περισσότερη στο πώς μερικές πλατωνικές φιλίες καταλήγουν σε αγάπη, καθώς και στο γιατί αυτός είναι ο δρόμος προς την αγάπη που προτιμούν πολλοί άνθρωποι.
