Το να δεχτείτε κάποιον πίσω στη ζωή σας, αφού σας έχει πληγώσει, κάθε άλλο παρά απλό είναι. Είτε πρόκειται για ένα μέλος της οικογένειας που έχει απομακρυνθεί, είτε για μια διαλυμένη φιλία, είτε για μια παλιά φλόγα που δεν έχει σβήσει εντελώς.
Ο ψυχολόγος Mark Travers Ph.D. υπογραμμίζει τη σημασία της συγχώρεσης και επισημαίνει τρία πράγματα που πρέπει να αναρωτηθείτε όταν αποφασίζετε αν θα δώσετε ή όχι σε κάποιον μια δεύτερη ευκαιρία:
1. Έχει αποδεχτεί το άτομο την ευθύνη για τις πράξεις του;
Το πρώτο βήμα είναι να διαπιστώσετε αν αυτό το άτομο καταλαβαίνει ότι έκανε κάτι που σας πλήγωσε.
Κάντε στον εαυτό σας τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Συμπεριφέρεται σαν να μη συνέβη τίποτα;
- Σας κατηγορεί ότι είστε υπερβολικά ευαίσθητοι;
- Αναγνωρίζει ειλικρινά το λάθος του και ζητά συγγνώμη;
Το τελευταίο πράγμα που θέλετε είναι να παγιδευτείτε σε έναν κύκλο συναισθηματικής χειραγώγησης. Οι υγιείς σχέσεις απαιτούν να αναλαμβάνουμε την ευθύνη των πράξεών μας και να την αποδεχτούμε αντί να εμπλακούμε σε παιχνίδια επίρριψης ευθυνών.
Όταν κάποιος παραδέχεται τις πράξεις του, αυτό προάγει την αξιοπιστία και την εμπιστοσύνη. Δείχνει επίσης ότι είναι πρόθυμος να είναι ευάλωτος προκειμένου να λειτουργήσει η σχέση. Αν αισθάνεστε ότι το άλλο άτομο έχει αποδεχτεί την ευθύνη για τις πράξεις του, κάντε στον εαυτό σας την επόμενη ερώτηση:
2. Μπορείτε να συγχωρήσετε αυτό το άτομο;
Μετά από μια διαφωνία, μπορεί να βρεθείτε να σκέφτεστε ερωτήσεις όπως:
- Γιατί να δώσω άλλη ευκαιρία;
- Πρέπει να δώσω άλλη μια ευκαιρία αφού με πλήγωσε;
Πριν προσπαθήσετε να απαντήσετε στα «πρέπει» σας, πρέπει πρώτα να αποφασίσετε αν μπορείτε να συγχωρήσετε τα λάθη τους. Αν δεν το καταφέρετε αυτό, μπορεί να αποκλείσετε κάθε προσπάθεια συμφιλίωσης.
Το να κάνεις λάθος είναι ανθρώπινο. Ως εκ τούτου, είναι ζωτικής σημασίας για όλους μας να έχουμε την ικανότητα να συγχωρούμε. Η συγχώρεση κάποιου πριν εξετάσετε το ενδεχόμενο δεύτερης ευκαιρίας στις σχέσεις είναι απόλυτη προϋπόθεση.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Personality and Social Psychology διαπίστωσε ότι η συγχώρεση, σε αντίθεση με την εκδίκηση, προκαλεί βαθιά συναισθήματα ανθρωπιάς. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, αν διστάζετε να συγχωρήσετε κάποιον που σας πλήγωσε, αναρωτηθείτε ποια είναι τα προσωπικά σας εμπόδια στη συγχώρεση.
Αφιερώστε λίγο χρόνο για να σκεφτείτε πώς μια τέτοια κατάσταση επηρεάζει τη συναισθηματική σας ευημερία. Αν στη συνέχεια αποφασίσετε ότι είστε έτοιμοι να ξεκινήσετε τη διαδικασία της συγχώρεσης, κάντε στον εαυτό σας τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Έχω ακριβή κατανόηση των πράξεων του ατόμου και των λόγων που τον προκάλεσαν να κάνει αυτό που έκανε; (Αν όχι, μια συζήτηση μαζί τους θα μπορούσε να είναι χρήσιμη).
- Υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορώ να συμπάσχω με αυτό το άτομο;
- Έχω υπάρξει αποδέκτης συγχώρεσης;
- Αξίζει να επενδύσω στη σχέση με αυτό το άτομο;
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι το να συγχωρείτε δεν σημαίνειαπαλλάσσετε το άτομο από το να είναι υπεύθυνος για τη συμπεριφορά του. Αντίθετα, το να συγχωρείτε τους ανθρώπους μπορεί να σας βοηθήσει να αποκαταστήσετε την ανθρωπιά σας.
3. Έχει εξελιχθεί το άτομο; Αν ναι, διατηρεί αυτές τις αλλαγές;
Το να ζητάτε από κάποιον να αλλάξει δεν είναι ποτέ εύκολη συζήτηση. Η επιτυχία του εγχειρήματος έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με τη στάση και των δύο πλευρών απέναντι στο αίτημα αλλαγής.
Σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Journal of Social and Personal Relationships, είναι σημαντικό το άτομο που επιχειρεί να αλλάξει να αισθάνεται ότι υποστηρίζεται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας και ότι ο αιτών παρέχει ανατροφοδότηση σχετικά με το πώς πάνε τα πράγματα.
Επομένως, αν είστε εσείς αυτός που ζητάει μια αλλαγή από κάποιον άλλο, ενημερώστε το άτομο αυτό ότι οι προσπάθειές του κάνουν τη διαφορά. Είναι επίσης σημαντικό το άτομο από το οποίο ζητείται η αλλαγή να κατανοήσει ότι τέτοιου είδους αιτήματα αποτελούν ένδειξη της δέσμευσης του άλλου ατόμου απέναντί του.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αν το άτομο στερείται συναισθηματικής ωριμότητας ή/και συνεχίζει να ενεργεί με τρόπους που δημιούργησαν εξαρχής τα προβλήματα, το να τον αφήσετε να επιστρέψει μπορεί να διαταράξει τη συναισθηματική επούλωση που έχετε εργαστεί σκληρά για να επιτύχετε.
4. Έχετε επικοινωνήσει επαρκώς τις νέες σας προσδοκίες;
Καθώς εξελισσόμαστε, εξελίσσονται και τα ιδανικά, οι ανάγκες και οι επιθυμίες μας. Έτσι, είναι ζωτικής σημασίας να επικοινωνείτε τις νέες προσδοκίες στους άλλους. Ακολουθούν μερικά παραδείγματα υγιών προσδοκιών για τις σχέσεις, σύμφωνα με μια πρόσφατη εργασία που δημοσιεύθηκε στο Review of General Psychology:
- Αμοιβαία εμπιστοσύνη
- Ισότιμη δέσμευση
- Ενσυναίσθηση και αποδοχή των εμπειριών και των συναισθημάτων
- Εκτίμηση
- Κατανόηση και συμβιβασμός
- Σεβασμός στις διαφορές
